Wat doe je als 101-jarige als je geen zin hebt om achter je geraniums te blijven zitten? Dan haal je alles uit het leven, zoals Jannie van Keulen – van der Zee. Haar achterneef, André van der Zee, maakte er een documentaire over.
Het leven van Jannie klinkt als een film. In 2014 bezocht ze als oudste persoon ter wereld het tijgersnest in Buthan. “De klim naar dat klooster is 5 uur bergop en 4 uur naar beneden”, vertelt André, haar achterneef. “Iedereen vond het ongelooflijk dat ze op haar 92e die tocht nog ondernam. De Nepalese televisie heeft haar toen zelfs geïnterviewd.” André is televisiemaker, en naar aanleiding van dit avontuur kwam Jannie bij hem op bezoek in de talkshow. Sindsdien is het contact warm gebleven.
Haar bijnaam? Google Jannie
“Jannie kon altijd al goed voor zichzelf zorgen”, zegt André. “Ze gebruikte technologie in haar voordeel. Haar mail liet ze voorlezen door een apparaatje. En wist ze iets niet? Dan vroeg ze het aan Hey Google. Soms mopperde ze natuurlijk wel eens als dat niet lukte. En toen ze 99 jaar oud werd, noemden haar nichtjes haar voor het eerst ‘Google Jannie’, in een gedicht voor haar verjaardag. Daarmee was haar bijnaam geboren.”
Een influencer, nog voor de term bestond
Dat jongeren selfies en filmpjes maken, zijn we gewend. Maar hoe kwam Jannie erop zichzelf te filmen? “Oorspronkelijk deed ze dat voor haar man,” legt André uit. “Jannie was gek op reizen. Toen haar man ziek werd, begon ze een camera mee te nemen om hem alles te kunnen laten zien. Ook na zijn dood bleef ze filmen en reizen. Ze vroeg me almaar: ‘Verzin eens iets met die beelden, daar moet je toch wat mee kunnen?” Eigenlijk was ze dus al een influencer, nog voor die term bestond.
Het ontstaan van de documentaire
Toen Jannie 101 werd, besloot André een serie te maken over al haar activiteiten. “En dat waren er wel wat”, herinnert hij zich. “Ze gaf taalles aan vluchtelingen en ging ook nog vaak op pad met haar vrienden. Ik moest echt goed plannen als ik iets met haar wilde doen. Ze heeft zelfs een rolletje gespeeld in een speelfilm! Veel mensen zeggen: ‘Ach, daar begin ik niet meer aan op mijn leeftijd.’ Jannie dus niet.”
Jannie speelde zelfs een rolletje in een speelfilm. © Fragment uit: Google Jannie is 101
“Ik denk dat hij dacht dat ik doof was”
Hoewel Jannie erg rock & roll was, had niet iedereen dat altijd door. Soms kwam er iemand op bezoek die erg luid praatte tegen haar, of dat typische toontje gebruikte dat mensen wel eens aanslaan tegen ouderen. “Achteraf moesten we daar vaak om lachen,” zegt André. “Dan zei ze: ‘Ik denk dat die meneer dacht dat ik doof was’. Doof was ze niet. Ze had wel nog maar 3% zicht, maar zelfs dat hield haar niet tegen.”
“Ja, misschien ga ik wel dood op reis. Maar dat is toch geen reden om thuis te blijven?” – Google Jannie
Het geheim van een vol leven
Jannie kreeg vaak de vraag: hoe word je zo oud? En dan antwoordde ze: “Door nooit te denken: zal ik dat nog wel doen op mijn leeftijd?” Op haar 80e begon ze nog aan een cursus Spaans in Alicante. En daar leerde ze dan weer nieuwe mensen kennen. En voor je het wist zat ze op een vliegtuig naar Tokio. Ze zei me: ‘Misschien ga ik wel dood op reis, maar ach, wat maakt het uit? Dat is toch geen reden om thuis te blijven?”
© Fragment uit: Google Jannie is 101
Bang van niemand
Volgens André schuilde haar kracht ook in haar open blik. “Ze bleef nieuwsgierig naar andere mensen”, vertelt hij. “En omdat ze heel de wereld had gezien, kon ze makkelijk met iedereen een praatje maken. Als je een land noemde, dan was zij er geweest. Ze bezocht ook minder voor de hand liggende plekken, zoals Iran of Irak. Ze had dan ook geen angst van andere culturen. Ze accepteerde iedereen prima.”
“Ga niet zitten kniezen over wat je niet meer kan. Ik heb nog maar 3% zicht maar ik zit hier ook nog een sjaal te breien. Wat maakt het uit dat er af en toe een gat in zit?” – Google Jannie
Vrienden van alle leeftijden
Jannie liet zich niet beperken door haar leeftijd, aldus André. “Ze zei altijd: ‘Je bent zo oud als je je voelt.’ Zo had ze een vriendin van 60, maar ze had evengoed een klik met studenten. Ook haar gezondheid remde haar niet af. Haar boodschap was: ‘Kom op, ga niet zitten kniezen over wat je niet meer kan. Ik heb nog maar 3% zicht, maar ik zit hier ook nog een sjaal te breien. Wat maakt het uit dat er af en toe een gat in zit?”
© Fragment uit: Google Jannie is 101
Jannie zelf in actie zien?
Voor de documentaire ging André een jaar lang met Jannie op pad. Ze gingen zwemmen, schaatsen, en meer. De documentaire over Jannie wordt uitgezonden op TV Oost en is een productie van Beleef Media. Je kan alle afleveringen hier bekijken. Jannie en André waren nog lang niet klaar: ze maakten zelfs plannen om naar Jeruzalem te gaan. Helaas besliste het lot daar anders over.
Heel erg moe
Op een dag zei Jannie dat ze stilaan wilde afronden. Ze was moe. “Nu, 101 is een mooie leeftijd, maar ik was dit niet gewend van haar”, vertelt André. “De dokter vond geen reden voor haar vermoeidheid. Ze was op. Drie weken later is ze overleden. Eigenlijk is dat de mooiste manier om te gaan: moe worden en rustig inslapen. Ik ben blij dat ik de serie met haar heb kunnen maken. Ik baal gewoon dat ik het niet eerder heb gedaan.”
Oproep: wie inspireert jou om voluit te leven?
Mijn missie met Attent Services is om mensen te helpen zo lang mogelijk een vol leven te blijven leiden. Daarom deel ik graag verhalen als dat van Jannie. Ken jij ook iemand vol levenslust die een voorbeeld kan zijn voor anderen? Laat me dat dan zeker weten. Wie weet interviewen we die persoon dan voor ons volgende artikel.