Bij palliatief dagcentrum Coda kan je overdag terecht als je een ongeneeslijke progressieve aandoening hebt. Die steun maakt een verschil, niet alleen voor de gasten maar ook voor hun omgeving. Alex de Kind en Linda Roelen leggen uit waarom.

Wat is een palliatief dagcentrum?

Als je een aandoening hebt als gevorderde ALS, Parkinson of een ongeneeslijke kanker, wil je zo normaal mogelijk blijven leven: dicht bij je gezin en liefst in je eigen huis. Een palliatief dagcentrum helpt je daarbij. Het is een plek waar je overdag terecht kan, één of meerdere dagen in de week. En ’s avonds kan je gewoon weer naar huis. Zo komt de zorg overdag wat minder op je omgeving terecht. Dat geeft de mantelzorger of familie even tijd om op adem te komen. Zo kan een verhuis naar een ziekenhuis of een zorgcentrum uitgesteld of zelfs vermeden worden.

Wie kan er terecht?  

Coda in Wuustwezel is één van de 6 palliatieve dagcentra in België. “Palliatief is niet hetzelfde als terminaal”, vertelt Alex de Kind, directeur bij Coda. “Het betekent alleen dat je ongeneeslijk ziek bent. Onze gasten zijn dus mensen met een ongeneeslijke progressieve aandoening, zoals Parkinson, MS, COPD, ALS, orgaanfalen of ongeneeslijke kanker. Wie palliatief is, kan dus nog jaren op de teller hebben staan. Maar je wordt wel geconfronteerd met je eigen sterfelijkheid. Daarom moet je je goed laten omringen. En dat kan én gebeurt bij ons. Het kortste verblijf is één dag, de langste periode was 13 jaar.”

Hoe ziet een dag eruit?

Wat doe je dan zoal in een palliatief dagcentrum? “We hebben geen vast programma”, vertelt Linda Roelen, de coördinator van het dagcentrum. We vertrekken van de persoonlijke wensen, noden en behoeften van onze gasten. Dat kan een goede babbel zijn, of buiten in het zonnetje gaan zitten met de krant. Het kan ook een voetmassage zijn, een handmassage of een ontspannen bad. Maar vaak hebben onze gasten nog het meeste deugd van het contact met elkaar. Hier kan je je hart luchten bij mensen die hetzelfde meemaken.”

Totale comfortzorg

Onze focus ligt op het bieden van totale comfortzorg: fysiek, psychisch, sociaal en existentieel. Hiervoor kunnen we rekenen op de deskundige ondersteuning van gespecialiseerd personeel (arts, verpleegkundige, ergotherapeut, zorgkundige en psycholoog) en bijzonder goed opgeleide vrijwilligers.

Ook zorg voor mantelzorgers

Bij Coda is er ook veel aandacht voor de mantelzorgers. “Mantelzorg, dat is liefde met een grote L”, vindt Alex. “Je drukt de pauzeknop van je leven in om voor je naaste te zorgen. Maar wie zorgt er intussen voor jou?” Coda heeft daarom bewust een dubbele werking: niet alleen mensen met een ongeneeslijke aandoening, maar ook hun naasten kunnen er terecht voor advies, ondersteuning en een babbel. “Te vaak komen er mantelzorgers bij ons binnen die zelf kopje onder dreigen te gaan,” beaamt Linda. “Een dag naar het dagcentrum komen geeft de mantelzorger de mogelijkheid om even voor zichzelf te zorgen. Daarnaast bieden we hen ook een luisterend oor, de nodige informatie en bekijken we samen hoe ze het thuis langer maar ook zo comfortabel mogelijk kunnen volhouden.”

Het belang van een adempauze

“Wat vaak vergeten wordt, is wat er gebeurt met de zorgende familieleden na het overlijden van hun naaste”, vertelt Alex. “Van de ene dag op de andere valt het statuut van mantelzorger weg. Je moet midden in het rouwproces je rol in de maatschappij weer opnemen, want de wereld wacht niet. Als mantelzorger ga je zo op in de zorg voor een ander, dat je eigen vriendenkring verdampt. Dat moet je zien te vermijden, door tijdig rust te nemen en de contacten met de buitenwereld te blijven onderhouden. Als dagcentrum zijn wij er om die zorg even over te nemen, zodat jij een dagje voor jezelf kan nemen en je bijvoorbeeld vriendschapsbanden kan onderhouden. Een dagje “niet zorgen” geeft jou als mantelzorger ademruimte om op te laden en zo de mantelzorg thuis langer vol te houden. Voor het rouwproces nadien kan je ook bij ons terecht voor professionele rouwzorg.”

Je moet een drempel over

“Jammer genoeg komen we vaak veel te laat op de radar”, verzucht Alex. “Dat is ook wat we mensen horen zeggen: had ik maar eerder geweten dat dit bestond. Toch is het soms moeilijk om de stap te zetten naar een dagcentrum. Het is een drempel die beide partijen over moeten. Stelt de zieke het voor, dan denkt de mantelzorger: “Hoezo? Doe ik het dan niet goed?” En omgekeerd vraagt de patiënt zich af: “Waarom moet ik weg? Ben ik je tot last?” Toch hebben ze allebei zo veel baat bij onze dienstverlening. Achteraf horen we dikwijls: hadden we het maar eerder gedaan.

Zo zet je de eerste stap

Twijfel je of een palliatief dagcentrum iets voor jou is? Dan is een bezoekje een laagdrempelige eerste stap, aldus Linda. “Je bent welkom voor een kennismakingsgesprek na een telefonische afspraak. Dan maken we graag tijd om samen de verwachtingen en de mogelijkheden te bekijken en laten we je het dagcentrum zien. We luisteren ook naar wie jij bent als persoon en proberen zo de dag en de groep af te stemmen die bij je past. Onze opvang is huiselijk en kleinschalig: de groep bestaat uit maximum zes personen. We zijn open van 10u tot 16.30u.”

Praktisch: hoeveel kost een palliatief dagcentrum?

Per dag betaal je 18 euro. (Let wel: in andere dagcentra kunnen de prijzen anders zijn.) Er is ook een tussenkomst voorzien vanuit de mutualiteit. Belangrijk: je hebt bij Coda geen palliatief statuut nodig. Wil je meer weten over de palliatieve dagcentra in Vlaanderen, en wat het verschil is met andere vormen van zorg? Neem dan contact op met Coda of met Attent Services. We helpen je graag om een plek te vinden die bij je past.