Wat mag een thuisverpleegkundige doen qua taken — en wat niet? En wat wordt ervan terugbetaald? Ik legde al jouw vragen over thuisverpleging voor aan Tom en Jasper van het Verpleeghuis.

Een stijgende vraag naar thuisverpleging

In België vinden steeds meer mensen hun weg naar thuisverpleging. En dat merken ze ook bij het Verpleeghuis in Kapellen, waar Tom Verstockt en Jasper Van Gils verpleging aan huis organiseren voor patiënten. “Thuisverpleging zit in de lift”, bevestigt Tom. “De vergrijzing speelt mee, maar ook de economische realiteit: ziekenhuizen staan onder druk en laten patiënten daardoor sneller naar huis gaan. De revalidatie gebeurt dus vaker thuis. En daar is dikwijls extra ondersteuning bij nodig.”

Je weg vinden in het zorgaanbod

Toch is het voor patiënten niet altijd duidelijk welke hulp er allemaal beschikbaar is in België. Het aanbod is dan ook versnipperd, aldus Tom. “We moeten vaak uitleggen wat het verschil is tussen bijvoorbeeld thuisverpleging, poetshulp, gezinshulp en nachtzorg. We proberen mensen dan wegwijs te maken in het zorgaanbod. Want soms hebben ze eigenlijk geen thuisverpleging nodig, maar gezelschap of een personenalarm.”

Wat doet thuisverpleging (en wat niet)?

Wat mag je dan wel of niet vragen aan een thuisverpleger of -verpleegster? Jasper legt het uit: “Alle medische verzorging die je in een ziekenhuis krijgt, doen wij bij je thuis. Denk maar aan hechtingen verwijderen, spuitjes zetten of een wonde verzorgen. We kunnen je ook komen wassen, helpen met je steunkousen, infusen toedienen, chemo ontkoppelen tot zelfs palliatieve verzorging. Huishoudelijke taken doen we niet. Dat is het
domein van gezinshulp zoals i-mens, Villers of Familiehulp.

Thuisverpleging aanvragen: hoe werkt dat?

Dikwijls komen mensen bij thuisverpleging terecht na een ziekenhuisopname, aldus Tom. “Als je thuis revalideert, brengt de sociale dienst van het ziekenhuis je met ons in contact. Maar je mag ook zelf bellen als je verpleging nodig hebt, bijvoorbeeld na een val. En dat hoef je niet persoonlijk te doen: ook familieleden mogen de hulp voor je regelen. Ken je geen thuisverpleegkundigen in jouw buurt? Vraag dan adressen aan je huisarts.” 

De medische verzorging die je in het ziekenhuis krijgt, doet thuisverpleging bij je thuis.

Hoeveel kost thuisverpleging in België?

In België werkt de thuisverpleging via de ‘derdebetalersregeling’. Alles hangt af van je situatie. “Er worden al veel zorgen vergoed, maar door de stijgende vraag naar specifieke en preventieve zorgen die niet op onze nomenclatuurlijst staan, kan er een kost worden aangerekend rechtstreeks aan de patiënt”, legt Tom uit. “We zijn daar wel heel transparant in. Wanneer je een aanvraag indient, leggen we je uit of je iets moet betalen en hoeveel. Dat bepalen wij trouwens niet zelf. Alle terugbetaalde handelingen staan in een lange lijst, de nomenclatuur, die wordt opgesteld door de overheid.” 

“Je hoeft geen geld in huis te hebben wanneer de thuisverpleging komt.”

Hoe verloopt de betaling?

Als je moet betalen, gebeurt dat altijd achteraf, weet Jasper te vertellen. “Je hoeft geen geld in huis te hebben wanneer de verpleging komt, want je moet nooit ter plaatse betalen”, licht hij toe. “Staat de handeling die we uitvoeren in de nomenclatuur? Dan betaal je niets. Dankzij het derde-betalerssysteem hoef je het ook niet voor te schieten. Gaat het om een niet-terugbetaalde handeling? Dan krijg je achteraf een factuur.”

Een vastgelegde planning

Het moeilijkst aan de job? Dat is de tijdsdruk. “Verpleegkundigen hebben soms 30 tot 40 mensen onder hun zorg”, zegt Tom. “We stellen een strakke route en planning op om zo veel mogelijk mensen te helpen, want we willen niemand in de kou laten staan. Maar hierdoor kunnen zorgverleners niet altijd de tijd nemen. Vaak zeggen klanten: ‘Zet u, pak een tas koffie’. En hoe graag we dat ook zouden willen, dat is meestal niet mogelijk, want er is altijd al iemand anders aan het wachten.”

“Bijna iedereen wil tussen 8 en 10 uur geholpen worden. Dat is praktisch gezien gewoon niet mogelijk.”

Spitsuur tussen 8 en 10

“Thuisverplegers kunnen klanten ook niet altijd bezoeken op het uur dat ze willen”, vult Jasper aan. “Bijna iedereen wil tussen 8 en 10 uur geholpen worden. Dat is praktisch gezien niet mogelijk. Of ze willen op een bepaald uur in bed gestopt worden en zijn boos als je 5 minuten later bent. Maar we werken nu eenmaal met mensen: soms moeten we wat meer tijd nemen voor de ene, en dan moet de volgende dat begrijpen.”

Toch is het een mooi beroep

Beide mannen doen hun job nog altijd graag, vertellen ze me. “Verpleegkundigen doen hun werk uit pure liefde voor het beroep, anders houd je het niet vol”, aldus Jasper. Tom beaamt: “Je haalt er enorm veel voldoening uit. Onze zorgverleners maken samen het verschil voor een 700-tal mensen. Ik heb bijvoorbeeld een patiënt waar ik al 12 jaar lang aan huis kom. Ik voel me intussen deel van de familie. Patiënten zijn enorm dankbaar, en dat voel je.”

Het is niet makkelijk wanneer je niet meer voor jezelf kan zorgen.

“Soms zijn we de enige persoon die ze op een dag zien”

“Het beroep is een voortdurende evenwichtsoefening”, legt Jasper uit. “Als het lukt, probeer ik toch snel dat tasje koffie mee te drinken”, zegt hij. “Als verpleegkundige ben je soms de enige persoon die deze mensen op een dag zien. Je doorbreekt op dat moment een sociaal isolement. Het is dan een kunst om niet te laten merken aan je patiënt dat je eigenlijk onder tijdsdruk staat. Dat maakt een goede verpleegkundige: dat menselijke.” 

Hulp aanvaarden is niet makkelijk

“Je mag niet vergeten dat de mensen die wij verzorgen kwetsbaar zijn”, voegt Tom eraan toe. “Ze bevinden zich op een moeilijk moment in hun leven. Het is niet makkelijk als je niet meer voor jezelf kan zorgen. Dat doet iets met je eigenwaarde. Hulp aanvaarden is niet evident. We houden dus ook rekening met het psychologische luik. We proberen bijvoorbeeld zo veel mogelijk dezelfde persoon te sturen, om dat vertrouwen op te bouwen. Dat is niet altijd mogelijk, maar we doen ons best.” 

Oei, een man?

“Mensen schrikken wel eens als de verpleegkundige een man is”, lacht Jasper. “In het verleden waren verpleegsters vooral vrouwen en dokters mannen. Het gebeurt dus nog wel eens dat mensen zeggen: ‘Oei, een man? Ik wil toch liever door een vrouw verzorgd worden’. Helaas hebben we niet altijd de luxe om daaraan tegemoet te komen. Gelukkig stel ik mensen snel op hun gemak. Ik dol en lach ook graag met mijn patiënten. Dat verzet gaat snel over.”

“Het is een kunst om niet te laten merken
aan je patiënt dat je eigenlijk onder tijdsdruk staat.”

Verpleging is een roeping

Wanneer ik vraag naar de toekomst van de zorg, reageren beide heren vol vuur: “We hebben meer handen aan het bed nodig. Het beroep van verpleegkundige is een nobel en respectabel beroep, waar je trots op mag zijn”, zegt Tom. “Dat zouden meer mensen moeten beseffen. Wie in de verpleging staat, doet dat echt niet voor de verloning. Verpleging is een roeping. Het beroep verdient respect.”

De naderende pensioengolf

En het ziet er niet naar uit dat de werkdruk in de zorg gaat afnemen. Tom vreest ervoor: “In de verpleging komt er een pensioengolf aan. Er staan ons nog moeilijke jaren te wachten.” “De overheid zou ook meer moeten inzetten op preventie”, vult Jasper aan. “Elke euro die naar preventie gaat is er 3 uitgespaard in de zorg. Dat is een investering in ons allemaal. Want uiteindelijk zijn we allemaal mensen. We hebben allemaal vroeg of laat zorg nodig.”

Over het Verpleeghuis

Jasper Van Gils, Tom Verstockt en Denisa-Eliana Enasescu zijn de coördinatoren van het Verpleeghuis in Kapellen. Samen sturen ze een team van een 50-tal zelfstandige verpleegkundigen aan, die zorg op maat bij je thuis brengen. 

Wil je meer weten of thuisverpleging aanvragen? Bezoek dan de website van het Verpleeghuis of neem vrijblijvend contact op met Tom, Jasper of Denisa. Ze helpen je graag verder.